Είναι Aikido αυτό που μαθαίνουμε; (Is what we're learning really Aikido?)

 

GR

(For English, scroll down)

Όταν σκέφτεσαι το Aikido, το πρώτο που έρχεται στο μυαλό σου είναι η ιδέα μιας ειρηνικής, αρμονικής τέχνης, όπου η βία δεν έχει θέση. Όμως, ίσως ήρθε η ώρα να αμφισβητήσουμε αυτόν τον μύθο. Αν αναλογιστούμε την πραγματική ιστορία του Aikido και τις βαθύτερες ρίζες του, ίσως να δούμε μια πολύ πιο σκληρή και ρεαλιστική εικόνα. Μία εικόνα που περιλαμβάνει τη μάχη, τη βία, και τη σφοδρότητα, στοιχεία που πολλές φορές παραβλέπονται από τις σύγχρονες σχολές.

Το Aikido στην πραγματικότητα

Αν ρίξεις μια προσεκτική ματιά στις αυθεντικές πρακτικές του Aikido, θα διαπιστώσεις κάτι σημαντικό: Ο Morihei Ueshiba, ο ιδρυτής της τέχνης, δεν ήθελε το Aikido να είναι απλά μια τέχνη που προάγει την αρμονία και την ειρήνη. Ήθελε να δημιουργήσει μια τέχνη που να προετοιμάζει τους μαθητές του για πραγματικές καταστάσεις μάχης, καταστάσεις όπου η ζωή και ο θάνατος μπορεί να είναι θέμα χρόνου. Το Aikido, όπως το διδάχτηκαν οι πρώτοι μαθητές του, ήταν μια τέχνη που συνδύαζε την σωματική ικανότητα με την πνευματική αντοχή. Μη πέσετε να με φάτε, δεν τα λεω εγώ, τα έχω διαβάσει όπως θα δείτε παρακάτω!

Η σκληρότητα που αγνοούμε

Πολλοί από εμάς, όταν σκεφτόμαστε το Aikido, το συνδέουμε με εικόνες ήρεμων, "πνευματικών" μαθητών που εκτελούν χορευτικές κινήσεις, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Όπως αναφέρει ο Robert Twigger στο βιβλίο του Angry White Pyjamas, η εκπαίδευση στο Aikido δεν ήταν ποτέ κάτι το απλό ή το ήρεμο. Απαιτούσε σωματική αντοχή, συναισθηματική σκληρότητα και, πάνω από όλα, την ικανότητα να κατανοήσεις τη βία και τον πόνο. Δεν ήταν μόνο μια τέχνη αποφυγής της βίας, αλλά μια τέχνη που προετοίμαζε τους μαθητές να επιβιώσουν σε πραγματικές συνθήκες μάχης.

Ο Ellis Amdur στο Hidden in Plain Sight αναφέρεται σε αυτό, επισημαίνοντας ότι η σύγχρονη εκπαίδευση του Aikido έχει απομακρυνθεί από αυτή τη σκληρότητα. Οι επιτιθέμενοι (uke) συχνά συνεργάζονται με τον εκπαιδευόμενο, γεγονός που δημιουργεί μια ψευδαίσθηση ασφάλειας και ειρηνικής εκπαίδευσης. Ο Amdur επισημαίνει ότι το Aikido, στην αυθεντική του μορφή, είχε να κάνει με την κατανόηση της πραγματικής μάχης, κάτι που συχνά παραβλέπεται στις σύγχρονες σχολές.

Ο ρόλος της εθιμοτυπίας

Αυτό που πολλές φορές παραβλέπουμε στο Aikido είναι η έντονη παρουσία της εθιμοτυπίας και της τυπολατρίας. Το Aikido προέρχεται από τον παραδοσιακό ιαπωνικό πολιτισμό, και η αυστηρή τήρηση των κανόνων είχε τεράστια σημασία. Όμως, όπως αναφέρει ο Fredrick Lovret στο The Way and the Power, η υπερβολική εστίαση στην τυπολατρία μπορεί να μας απομακρύνει από την ουσία της τέχνης. Σε πολλές σύγχρονες σχολές, οι μαθητές επικεντρώνονται τόσο στην τήρηση των τύπων που χάνουν την πραγματική σημασία της εκπαίδευσης: την επιβίωση, τη δράση και την προσαρμογή.

Στο δρόμο της πραγματικής μάχης

Για να προετοιμαστείς για πραγματική μάχη, δεν αρκεί να εξασκείς τις τεχνικές σου σε συνεργατικούς uke. Όπως λέει ο Rory Miller στο Training for the Street, "η υπακοή δεν είναι μάχη". Και αυτό είναι κάτι που το Aikido συχνά παραβλέπει: την προετοιμασία για την ακαμψία και το χάος της πραγματικής μάχης. Η σύγχρονη εκπαίδευση στο Aikido μπορεί να δημιουργεί μια αίσθηση ασφάλειας, αλλά δεν προετοιμάζει τους μαθητές για την αληθινή βία του δρόμου ή της μάχης.

Κομμάτια από το Dueling with O-Sensei (Ο μύθος του σοφού πολεμιστή)

Ο Amdur σχολιάζει ότι ο Morihei Ueshiba στα τελευταία του χρόνια είχε στραφεί περισσότερο στη φιλοσοφική διάσταση της τέχνης και λιγότερο στην πρακτική μάχη, κάτι που επηρέασε και τη σύγχρονη εικόνα του Aikido.

Αναφέρει επίσης πως πολλοί μαθητές του O-Sensei, που τον έζησαν στα νιάτα του, περιγράφουν έναν Ueshiba πολύ πιο "μαχητικό" και σκληρό, ενώ στα γεράματα του είχε μεταμορφωθεί σε έναν δάσκαλο πιο "εσωτερικό", κάτι που επηρέασε τις τεχνικές και τη στάση απέναντι στη βία.

Σε διάφορα κεφάλαια σχολιάζει την απόσταση ανάμεσα στην "αποτελεσματικότητα" που υπόσχεται η τέχνη και στη ρεαλιστική αυτοάμυνα, προτείνοντας ότι το Aikido μπορεί να είναι αποτελεσματικό, υπό την προϋπόθεση ότι προπονείται με πραγματισμό, ένταση και ρεαλισμό — κάτι που, όπως λέει, πολλές σχολές το έχουν χάσει.

Στο κεφάλαιο όπου ο Amdur συγκρίνει τις εμπειρίες του από το Aikido και τις koryu σχολές, γράφει πως πολλά σύγχρονα Aikido dojo έχουν χάσει την επαφή με την ιδέα της μάχης. Αναφέρει ότι η προπόνηση γίνεται με τρόπο που υπονοεί συνεργασία και "συμβιβασμό" αντί για την ωμή βία που υπάρχει σε πραγματική σύγκρουση.

Ο Amdur καταγράφει μαρτυρίες παλαιών μαθητών του Ueshiba (όπως του Mochizuki Minoru και του Shioda Gozo) που περιγράφουν έναν Ueshiba πολύ σκληρό και βίαιο στις προπονήσεις. Αυτοί οι παλιοί μαθητές τονίζουν ότι το Aikido του O-Sensei στα νιάτα του ήταν ένα αποτελεσματικό και επικίνδυνο σύστημα μάχης.

Σχόλιό του: Αυτό το Aikido ήταν πολύ διαφορετικό από τη "φιλοσοφική" εκδοχή που κυριάρχησε μετά τον πόλεμο.

Γιατί το Aikido "δεν δουλεύει"

Σε ένα άλλο σημείο λέει πως το Aikido δεν αποδίδει καλά σε ρεαλιστικές καταστάσεις, όχι επειδή οι τεχνικές του είναι εγγενώς προβληματικές, αλλά επειδή:

Διδάσκεται με τρόπο που δεν εξασκεί το σώμα και την ψυχολογία στην αληθινή βία.

Ο επιθετικός ρόλος του uke είναι συνήθως επιφανειακός και συνεργατικός.

Πολλά dojo αποφεύγουν τις μη ελεγχόμενες, χαοτικές συνθήκες.

Συμπέρασμα: Εάν το Aikido εκπαιδευτεί σε ένα περιβάλλον που ενσωματώνει ρεαλιστικές απειλές, δυναμικές επιθέσεις και αντίσταση, τότε η βάση του παραμένει αξιόπιστη. Αλλιώς λειτουργεί μόνο σαν φιλοσοφική πρακτική ή ως μορφή σωματικής άσκησης.

Η έννοια της "αποτελεσματικότητας"

Ο Amdur εξηγεί ότι πολλές φορές το ερώτημα "δουλεύει το Aikido;" είναι λάθος διατυπωμένο.

Σχόλιό του: Το σωστό ερώτημα είναι "για ποιο σκοπό δουλεύει;". Αν το δούμε ως αυτοάμυνα απέναντι σε επιθετικούς αγνώστους στο δρόμο, τότε σε πολλές περιπτώσεις υστερεί. Αν όμως στόχος είναι η διαχείριση συγκρούσεων χωρίς καταστροφή, ή η σωματική-ψυχική ανάπτυξη, τότε είναι εξαιρετικά αποτελεσματικό.

Η γενική του στάση:

Ο Amdur δε λέει "το Aikido δεν δουλεύει", ούτε το αποθεώνει. Το τοποθετεί εκεί που ανήκει:
είναι μια τέχνη με φιλοσοφικό και κοινωνικό χαρακτήρα, που περιέχει αρχές μάχης, αλλά αν αποκοπεί από το αυθεντικό της budo πλαίσιο, γίνεται αδύναμη ως πραγματικό εργαλείο αυτοάμυνας.

Συμπέρασμα: Εξέλιξη ή επιστροφή στις ρίζες;

Αναρωτιέμαι λοιπόν αν αλλάξουμε τον τρόπο εξάσκησης στο Aikido με πιο "ρεαλιστικές" επιθέσεις και επικίνδυνες καταστάσεις, θα μιλάμε για εξέλιξη ή για επιστροφή σε αυτό που ήταν κάποτε, όταν το Aikido δεν ήταν απλώς μια φιλοσοφία ειρηνικής άμυνας, αλλά μια σκληρή, πολεμική τέχνη που στόχευε στην επιβίωση; 

Ερώτημα για δασκάλους: Είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν τους μαθητές τους;

Αυτό που με απασχολεί είναι αν οι δάσκαλοι του Aikido έχουν την υποχρέωση να ενημερώνουν τους μαθητές τους για όλα αυτά. Αν διδάσκουν μια εκδοχή του Aikido που βασίζεται σε συνεργατικές, "ασφαλείς" τεχνικές, είναι δίκαιο για τον μαθητή να πιστεύει ότι είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει μια πραγματική, επικίνδυνη κατάσταση; Και αν κάποιος μαθητής τραυματιστεί σε μία πραγματική μάχη, επειδή πίστευε ότι η εκπαίδευσή του τον είχε προετοιμάσει, μπορούν οι δάσκαλοι να σηκώσουν το βάρος της ευθύνης;

Το Aikido, όπως το μάθαμε, είναι μια τέχνη που προάγει την αρμονία και την ειρήνη, αλλά η πραγματικότητα της μάχης είναι πολύ πιο σκληρή και επίπονη. Ο δάσκαλος οφείλει να είναι ειλικρινής με τους μαθητές του για τα όρια της τέχνης και για το τι μπορεί να προσφέρει στο πεδίο της πραγματικής μάχης. Η αλήθεια, όσο σκληρή κι αν είναι, είναι το πρώτο βήμα για την πραγματική προετοιμασία.

---

Σπόιλερ για το επόμενο άρθρο:

Μείνετε συντονισμένοι για το επόμενο άρθρο όπου θα μοιραστώ την προσωπική μου εμπειρία από την εφαρμογή τεχνικών και κινήσεων του Aikido (Tenkan, Irimi, Kaiten) σε προπονήσεις Muay Thai. Θα δούμε αν οι αρχές του Aikido μπορούν να ενσωματωθούν σε άλλες, πιο δυναμικές και επιθετικές πολεμικές τέχνες!

EN

Is this Aikido what we’re learning?

When you think of Aikido, the first thing that comes to mind is the idea of a peaceful, harmonious art, where violence has no place. However, perhaps it's time to challenge this myth. If we consider the true history of Aikido and its deeper roots, we may see a much harsher and more realistic picture. One that includes combat, violence, and intensity—elements that are often overlooked by modern schools.

Aikido in reality

If you take a close look at the authentic practices of Aikido, you'll notice something important: Morihei Ueshiba, the founder of the art, did not want Aikido to be just an art that promotes harmony and peace. He wanted to create an art that would prepare his students for real combat situations—situations where life and death could be a matter of timing. The Aikido, as taught to the first students, was an art that combined physical ability with mental endurance. Don't jump on me, I'm not saying this—I’ve read it, as you’ll see below!

The harshness we ignore

Many of us, when we think of Aikido, associate it with images of calm, “spiritual” students performing graceful movements. But the reality is different. As Robert Twigger mentions in his book Angry White Pyjamas, training in Aikido was never simple or calm. It required physical endurance, emotional toughness, and, above all, the ability to understand violence and pain. It was not just an art of avoiding violence, but an art that prepared students to survive in real combat situations.

Ellis Amdur, in Hidden in Plain Sight, points this out, noting that modern Aikido training has deviated from this harshness. The attackers (uke) often cooperate with the student, creating a false sense of safety and peaceful training. Amdur emphasizes that Aikido, in its authentic form, was about understanding real combat, something that is often overlooked in modern schools.

The role of etiquette

One thing we often overlook in Aikido is the strong presence of etiquette and ritualism. Aikido comes from traditional Japanese culture, and strict adherence to rules was of great importance. However, as Frederick Lovret mentions in The Way and the Power, an excessive focus on ritualism can distract us from the essence of the art. In many modern schools, students focus so much on adhering to formalities that they lose sight of the real purpose of training: survival, action, and adaptation.

On the path of real combat

To prepare for real combat, it is not enough to practice techniques with cooperative uke. As Rory Miller states in Training for the Street, “obedience is not combat.” And this is something Aikido often overlooks: preparing for the rigidity and chaos of real combat. Modern Aikido training may create a sense of safety, but it doesn’t prepare students for the true violence of the street or a real battle.

Excerpts from Dueling with O-Sensei (The Myth of the Wise Warrior)

Amdur comments that Morihei Ueshiba, in his later years, had shifted more toward the philosophical aspect of the art and less toward practical combat, which influenced the modern image of Aikido.

He also mentions that many of Ueshiba's students, who experienced him in his youth, describe a much more “martial” and harsh Ueshiba, while in his old age, he had transformed into a more “inner-focused” teacher. This transformation affected both the techniques and the approach to violence.

In various chapters, he comments on the gap between the "effectiveness" promised by the art and realistic self-defense, suggesting that Aikido can be effective, provided it is trained with realism, intensity, and authenticity—something, as he states, that many schools have lost.

In the chapter where Amdur compares his experiences in Aikido and in koryu schools, he writes that many modern Aikido dojos have lost touch with the concept of combat. He notes that training is done in a way that implies cooperation and “compromise” rather than the raw violence present in real conflict.

Amdur records testimonies from former students of Ueshiba (such as Mochizuki Minoru and Shioda Gozo) who describe Ueshiba as being very tough and violent in training. These old students emphasize that Ueshiba’s Aikido in his youth was an effective and dangerous system of combat.

Commentary: This Aikido was very different from the “philosophical” version that dominated after the war.

Why Aikido “doesn’t work”

At another point, he states that Aikido doesn’t perform well in realistic situations, not because its techniques are inherently problematic, but because:

It is taught in a way that doesn’t condition the body and mind for true violence.

The attacker’s role (uke) is usually superficial and cooperative.

Many dojos avoid uncontrolled, chaotic situations.

Conclusion: If Aikido is trained in an environment that incorporates realistic threats, dynamic attacks, and resistance, its foundation remains reliable. Otherwise, it functions only as a philosophical practice or a form of physical exercise.

The concept of “effectiveness”

Amdur explains that often the question "Does Aikido work?" is phrased incorrectly.

Commentary: The right question is, “For what purpose does it work?” If we view it as self-defense against aggressive strangers on the street, then in many cases, it falls short. However, if the goal is conflict management without destruction, or physical-mental development, then it is extremely effective.

His general stance:

Amdur doesn’t say "Aikido doesn’t work," nor does he glorify it. He places it where it belongs: it is an art with philosophical and social character, containing principles of combat, but if it is detached from its authentic budo framework, it becomes weak as a real self-defense tool.

Conclusion: Evolution or return to the roots?

So I wonder, if we change the way we practice Aikido with more “realistic” attacks and dangerous situations, will we be talking about evolution or a return to what it once was, when Aikido was not just a philosophy of peaceful defense, but a tough, martial art aimed at survival?

Question for instructors: Do they have an obligation to inform their students?

What concerns me is whether Aikido instructors have the obligation to inform their students about all of this. If they are teaching a version of Aikido based on cooperative, “safe” techniques, is it fair for the student to believe they are ready to face a real, dangerous situation? And if a student is injured in a real fight because they believed their training had prepared them, can the instructors bear the weight of responsibility?

Aikido, as we’ve learned it, is an art that promotes harmony and peace, but the reality of combat is much more hard and painful. The instructor must be honest with their students about the limits of the art and what it can offer in the field of real combat. The truth, no matter how harsh, is the first step toward true preparation.

Spoiler for the next article: Stay tuned for the next article where I’ll share my personal experience of applying Aikido techniques and movements (Tenkan, Irimi, Kaiten) in Muay Thai training. We’ll see if the principles of Aikido can be integrated into other, more dynamic and aggressive martial arts!